Tədqiqatlar göstərir ki, insanın iş qabiliyyətinin və əmək məhsuldarlığının artması əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə birbaşa əlaqədardır. Müəssisələrdə bu istiqamətdə işin effektiv planlaşdırılması və müvafiq tədbirlərın hazırlanması İnsan Resurslarının idarə edilməsi departamenin üzərinə düşür. Bugün “İnsan Resursları sahəsində heyətin effektiv idarə edilməsi” mövzunda “Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” QSC-nin İnsan Resurslarının idarə edilməsi departamentinin rəisi Sevda xanım Məmmədova ilə marağlı bir söhbət gerçəkləşdirdik. Həmsöhbətim dövlət və özəl sektorda İnsan Resurslarının idarəolunması sistemlərinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində 27 illik yerli və xarici təcrübəyə malikdir.

Salam Sevda xanım, universitetlərə qəbul mərhələsinin yenicə başa çatmasını nəzərə alaraq, bu sahəni seçən şəxslərə karyeralarının uğurlu olması üçün nə tövsiyə etmək olar?

İlk olaraq hər bir gəncə seçdikləri bu yolda müvəffəqiyyət və uğur arzu edirəm. İnsan Resursları sahəsi ilə maraqlananlara ən gec 3-cü kursdan etibarən karyera planlamasına başlamağı tövsiyyə edərdim. Bu istiqamətdə könüllü olaraq dövlət və ya özəl təşkilatların təcrübə proqramlarında iştirak edib, şəxsi inkişaf və müvafiq dil, kompyuter biliklərini artırmağa çalışmaq önəmli amillərdən biridir. Eyni zamanda peşəkar formada CV hazırlamaq bacarığına yiyələnmək, onlara peşəkar yöndən təqdim etmək, düşünülmüş və işəgötürən üçün maraqlı məlumatları qeyd etməsinə töhvə verəcəkdir.

Bu sahə üzrə nəzəri biliklərinin artırılması, personal arasında konfliktlərin idarəolunması, liderlik qabiliyyəti və bir çox səriştələri əldə etmək üçün həftənin bir neçə günü qısa məqalələr oxuyub internet vasitəsi ilə praktik müsahibələri izləmək, online HR platformalarına qoşulmaq, müvafiq seminar, təlim və forumlarda iştirak etmək , həmçinin AR Əmək Məcəlləsi və kargüzarlıq üzrə biliklərə yiyələnmək olduqca vacibdir.

Sizcə İR sahəsində ixtisaslaşmaq istəyən şəxslərdə ən çox hansı davranış səriştələri olmalıdır?

Namizədlərlə görüş zamanı əsas diqqət yetirilən məqamlar, səmimi ünsiyyət yarada bilən sağlam düşüncəli və daim öz üzərində çalışaraq inkişafa meyilli olmasıdır. Bərabərində komanda ilə iş zamanı obyektiv, səbrli, təmkinli olmaq və rəhbərliklə münasibətlərin qurulması zamanı isə inandırıcı, dəqiq və kritikaya açıq olmaq kimi xüsusiyyətlər də sadalana bilər.

“Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” QSC-də işçilərin qəbul prosesi necə həyata keçirilir?

Personalın planlaşdırılması hər ilin sonunda növbəti il üçün hazırlanmaqda olub, ilkin mərhələdə kadr rezervinin yaradılması üçün ildə ən azı 4 dəfə təlabata uyğun vakansiyaları veb-səhifəmizdə yerləşdiririk. Növbəti mərhələdə müraciətlər toplanıb analiz edilir və hər bir müraciət elektron formada cavablandırılır.

İkinci mərhələdə isə test, müsahibə və sınaq imtahanları keçirilir. Hər birini uğurla başa vuran və keçid balını toplayan namizədlər işlə təmin olunur. Həmçinin təlabatdan artıq olan uyğun namizədlər daxili ehtiyat kadr bazasında (EKB) qeydiyyata alınır və növbəti yaranan vakansiyalara birbaşa yönəldilir.

Bəs namizədlər üçün iş imkanları və kariyera baxımından hansı fürsətlər yaradılıb ?

ASCO-nun tabeliyində Azərbaycan Dövlət Dənizçilik Akademiyası və Azərbaycan Dənizçilik Kollecinin strukturu mövcuddur. Ona görə də demək olar ki, kadr çatışmazlığı riski aradan qaldırılıb. Tədris müddəti ərzində tələbələr üçün nəzəri və praktik baxımdan lazimi şərait yaradılmış, əlaçı və ya zərbəçi olanlara birbaşa zəmanət məktubu alaraq işlə təmin olunma imkanı yaradılmışdır. Həmçinin şəffaf karyera inkişafı proqramı və tələbəlik dövründə əlavə təqaüd proqramlarının tədbiqi mövcud fürsətlərdən sadecə bir neçəsidir.

Müəsisələrdə kadr bazasının əmək məsuldarlığını artıracaq motivasiyanı təmin edən hansı inkişaf strategiyası izlənə bilər?

Əmək məhsuldarlığını artırmaq üçün motivasiya və stimullaşdırıcı tədbirlərin həyata keçirilməsi olduqca önəmlidir. İldə bir dəfə “Xidməti Fəaliyyətin Qiymətləndirməsi”prosesi işlənməlidir. Xüsusi müəyyənləşmiş hədəflər və təlim ehtiyaclarını nəzərə alaraq inkişaf proqramı hazırlanıb, tətbiq olunmalıdır. İstehsalatda yeni tələblərə uyğun innovativ tədbirlərin təşkili planlaşdırmalı, istifadə olunan avadanlıqlar və proqram təminatı yenilənməli və personalın adaptasiyası həyata keçirilməlidir.

Kariyeranıza ilk başladığınız zamanla hazırkı dönəmi müqayisə etsəniz, sizcə sənətinizin ən çətin və asan tərəfləri nə oldu? Əgər fürsətiniz olsaydı o Sevdaya nə məsləhət verərdiniz?

Özümü xoşbəxt hesab edirəm, çünki tələbə olan zaman könüllü olaraq başladığım ilk təşkilatda örnək və dəstək olan peşəkar rəhbərlərlə çalışmaq fürsəti əldə etdim. Proqram çərçivəsində 2 il ərzində gələcək karyerama təkan verən tələbkar, məsuliyyəti hiss etdirən, təcrübəsini sevərək bölüşən, iş təcrübəsində səhvlərin üzərində düşünmək və aradan qaldırmaq üçün şərait yaradan rəhbərlə işləmək fürsəti əldə etdim. Bu çətin, lakin bir o qədər də maraqlı və unudulmaz idi.

Kariyeramın başlanğıcı 90-cı illərə təsadüf etdiyindən çətin anlar və qeyri-stabil qısa müddətli layihələrin olması ilə yaddımda qalıb.Hər bir gənc kimi mən də məzuniyyət sonrası mövcud çətinliklərə sinə gərib, təklifləri təhlil edir gələcək karyeramı planlamağa çalışırdım.Həyatımda hər zaman tövsiyə və təkliflərə açıq , birbaşa insanlarla ünsiyyət qurmağa meyilli insan olmuşam. Bu da mənim üçün HR sahəsində işimi asanlaşdıran məqamlardan biri olub. Qərarlarımı ədalət və obyektivlik prizmasında vermək, insanlara isti və qayğıkeş münasibət göstərmək, səmimi hiss etdirmək əsas öncəliklərim sırasında olub.

Sevdaya isə onu deyə bilərəm ki, özünəməxsus xarizmanı qoruyub saxlamaq, ədalət prinsiplərinə üstünlük vermək və özündən başqa heç kimə güvənməmək bu yolda əsas bələdçin olsun. Çalış psixologiya sahəsi ilə maraqlan və bacarırsansa bu üzrə peşə təhsili al.

Müsahibəni götürdü: Gülçin Mahmudzadə